Vorig en afgelopen jaar kwam het nog wel eens in het nieuws: de veiligheid op een sportveld. Er gebeuren helaas nog wel eens incidenten op het sportveld tijdens een wedstrijd of een training. Zelfs sporters kunnen tegen narigheden aanlopen. Hoe kun je er dan als sportvereniging of -club er voor zorgen dat jouw sportveld wel veilig is? En dat er voorkomen kan worden dat iedereens nachtmerrie uitkomt? We helpen jullie op weg in deze blog.
Is er een AED beschikbaar in de buurt van het veld?
We kennen allemaal het voorbeeld van Nouri, een jonge speler van Ajax. Hij kreeg een hartaanval midden op het veld. Sindsdien pleit de medische commissie van FIFA er voor dat er op ieder sportveld een AED aanwezig is. AED staat voor automatische externe defibrillator en wordt gebruikt om mensen te reanimeren bij een hartstilstand. De AED is te herkennen aan een groen bordje waarop een hartje met een bliksemschicht staat met een plusje er rechts naast.
De AED zelf zit in een knalgele kast, in de kleuren van de ambulance. Vaak hebben sportverenigingen en clubs deze wel bij het clubhuis. Mocht je dit nog niet hebben, kan de AED gekocht worden via de Hartstichting. Tegenwoordig zijn er ook veel BUURTAED’s. Mocht de sportvereniging, de school of de sportclub midden in een wijk zitten, is het mogelijk dat er in de straat al een AED hangt. Wees in ieder geval op de hoogte van de dichtstbijzijnde AED. Secondes kunnen levens redden!
Onderhoud en beheer van velden
Er is veel ophef geweest over sportvelden met kunstgras. Dit zou kankerverwekkend zijn. Gelukkig bleek dit later niet zo te zijn. Hieruit blijkt wel dat mensen volop bezig zijn met een veilig en gezond sportveld. Belangrijk is om verantwoordelijkheid te nemen voor het onderhoud en beheer van de sportvelden. Dit moet onder andere door de eigenaar van de sportaccommodatie, sporters, verzorgers, vrijwilligers, trainers en coaches gebeuren. Zo mogen er geen gaten in de speelvelden zitten, moet het gras niet te lang zijn, moet het veld glasvrij zijn en ga zo maar door. Ook een veelvoorkomend probleem op de velden zijn kantelende doelen. Doelen moeten volgens de TÜV-normen een trekkracht aankunnen van 1100 newton (ongeveer 110 kg). Verplaatsbare doelen kunnen verzwaard worden met behulp van onder andere grondankers. Check je veld op de volgende punten:
- Het sportveld is egaal zonder kuilen, hobbels, plassen of andere obstakels.
- Het sportveld is vrij van glasscherven en andere scherpe voorwerpen.
- De speelvloer is vrij van zand en stof.
- Er is een doek voorhanden waarmee je de vloer kunt droogwrijven.
- Er is voldoende uitloopruimte rondom het sportveld.
- Er zijn geen obstakels (zoals tassen, banken, enzovoorts) in de nabijheid van het sportveld.
- Het sport- en spelmateriaal is in goede staat.
- Het sport- en spelmateriaal is stevig bevestigd.
- De grondpotten (gaten in de grond voor net- of doelpalen) zijn correct afgedicht
- De verlichting is voldoende.
- De tribune is veilig (geen kapotte banken, traptreden en/of stoelen).
- Neerslag en/of vorst hebben geen invloed op de buitenaccommodatie. Daardoor uitglijden of struikelen is niet mogelijk.
- Er zijn geen andere situaties die gevaar op kunnen leveren.
Agressie in het veld
Agressie in het veld kun je soms niet voorkomen. Dat bleek wel toen de door tieners doodgeschopte scheidsrechter Richard Nieuwenhuize in 2012 overleed aan zijn verwondingen. Zinloos geweld op het veld komt nog altijd voor. Probeer ten alle tijden rustig te blijven en probeer de gemoederen niet op te laten lopen. Loop liever weg dan dat je je ergens mee bemoeit. Zorg ook altijd voor EHBO’ers op het veld. Gelukkig is er ook positief nieuws: de KNVB meldde twee jaar geleden dat hij steeds meer plezier op het veld van amateurvoetbal ziet dan geweld.
Ook het publiek opvoeden
Er is niet altijd alleen gedoe tussen spelers en scheidsrechters of trainers/coaches en scheidsrechters. Ook het publiek kan er wat van. Ouders langs het veld die hun kind toeroepen, supporters van tegenstanders die elkaar het geluk niet gunnen.. Ook hier geld: blijf rustig en loop liever weg bij iemand waarvan je de kriebels krijgt. Het opstellen van gedragsregels en iedereen ervan op de hoogte stellen kan een goede mogelijkheid zijn om mensen in te dimmen. Ook ben je dan geheel geoorloofd als je mensen van het veld of de zijlijn verwijderd bij het niet naleven dan de gedragsregels.
Fairplay gedragscode
Over gedragsregels gesproken. De Fairplay gedragscode is in het leven geroepen om eerlijk en fijn met elkaar te kunnen sporten, eigenlijk zoals elke sporter wel zou willen. Deze fairplay gedragscodes gelden voor voetballers, handballers, volleyballers, hockeyers, hardlopers, zwemmers, fietsers, paardrijders en ga zo maar door: iedere sporter dient zich aan onderstaande regels te houden:
- Discrimineer niet en laat eenieder in zijn waarde,
- Respecteer de beslissingen van scheidsrechters en grensrechters,
- Trek nooit de integriteit van de wedstrijdleiding in twijfel,
- Onthoud je van lichamelijk en/of verbaal geweld,
- Breng geen vernielingen aan,
- Blijf van andermans spullen af,
- Rook niet in kleedkamers en in clubgebouwen,
- Geef het goede voorbeeld.
Interne risicoanalyse van wedstrijden, ook bij amateurclubs
De KNVB vindt het belangrijk dat er bij professionele clubs een interne risicoanalyse gemaakt wordt: wat zou er kunnen gebeuren als er een wedstrijd speelt? Wat zouden de risico’s met zich mee brengen en kunnen veroorzaken? Welke veiligheidsmaatregelen moeten we nemen? Ook amateurclubs ontkomen er tegenwoordig niet meer aan: een interne risicoanalyse maken van wedstrijden. Probeer het eens, neem het op in protocollen en draaiboeken en hopelijk voorkom je onveiligheid op jouw sportveld!
Tips & Checklist voor zorgeloos sporten
Als laatste nog een overzicht van de beste tips om zorgeloos te kunnen sporten. Over een ding zijn we het wel eens: sporten is en blijft leuk! En we laten ons niet zomaar uit het veld slaan.
Trainers, coaches, sporters en verzorgers hebben standaard de volgende taken:
- De sportaccommodatie regelmatig controleren, zodat onveilige situaties op tijd ontdekt worden;
- Ervoor zorgen dat iedereen netjes omgaat met de sportaccommodatie;
- Ervoor zorgen dat de accommodatie goed is opgeruimd.
- Zaken melden die niet in orde zijn, en deze weer in orde laten maken.
De sportvelden moeten in ieder geval:
- Vrij zijn van obstakels
- Goed bereikbaar zijn voor hulpdiensten
- Voorzien zijn van de aanwezigheid van een geschikte en complete EHBO-kit.
- Voorzien zijn van de aanwezigheid van ijsblokjes of ice-packs.
- Voorzien zijn van de aanwezigheid van een brancard
- Voorzien zijn van een persoon die in het bezit is van een EHBO-diploma.
